اطلاعات در رابطه با لنز دوربين مداربسته به شدت محدود است. شايد براي خيلي از شما اين سوال پيش آمده باشد که چرا بايد از انواع متفاوتي از لنز استفاده کرد يا تفاوت لنزهاي فيکس يا لنزهاي وريفوکال در چيست. در اين مطلب سعي شده تا اندکي بيشتر در اين رابطه توضيح داده شود

همانطور که شايد حدس زده باشيد تفاوت اصلي در زاويه ديد لنزهاي مختلف است. به طور کلي لنزها با فاصله کانوني بيشتر زاويه ديد کمتري به ما مي دهند.

در مقابل لنزهاي با فاصله کانوني بيشتر امکان زوم کردن بر روي جزئيات را در يک نقطه براي ما به وجود مي آورند.

حال سوال اينجاست که چطور بايد لنز مناسب کار خود را انتخاب کنيم. اول بايد به اين نکته اشاره کنم براي انتخاب لنز مناسب حتما بايد اندازه CCD خود را داشته باشيد. اندازه CCD يک عدد کوچکتر از 1 است که عموما در واحد اينچ عنوان مي شود. بيشتر دوربين هاي عادي از CCDهاي 1/3” و به طور محدودتر 1/4" استفاده مي کنند. CCDهاي با اندازه هاي متفاوت از اين دو اندازه تنها در کاربردهاي خاص استفاده مي شوند.
براي محاسبه لنز مناسب براي CCD 1/3” مي توانيد از اين روش بسيار ساده استفاده کنيد:
d x 4.8 / A = L
در فرمول بالا d فاصله از تصوير و A مساحت تصوير است. براي مثال شما مي خواهيد يک درب ورودي را از فاصله خاصي ببينيد. در اين حالت فاصله دوربين تا درب مقدار d و مساحت تقريبي درب (در صورتي که مي خواهيد فقط درب در تصوير باشد) مقدار A خواهد بود. در نهايت جواب شما يا L فاصله کانوني لنز شماست (نصب دوربين مدار بسته).

براي مثال من مي خواهم يک تصوير با مساحت 5متر را از فاصله 20 متري مشاهده کنم.
20 x 4.8 / 5 = 19.2

لنز مورد نياز براي اين کار يک لنز با فاصله کانوني 19.2 ميليمتر است.
مثالهايي از زاويه ديد چند لنز متداول

3.6mm
6mm
8mm
12mm
زاويه ديد افقي براي لنز
72
44
33
23

توجه داشته باشيد که زاويه ديد افقي دوربين با زاويه عمودي آن متفاوت است. زاويه عمودي ديد دوربين معمولا از زاويه افقي ديد کمتر است. (با توجه به مستطيلي شکل بود نمايشگر)

لنز وريفوکال چيست؟
لنز وري فوکال (Varifocal) نوعي لنز است که امکان تغيير فاصله کانوني را در يک بازه محدود براي شما محيا مي کند. براي مثال بر روي بسيار از دوربين هاي outdoor (فضاي خارجي) لنزهاي 4-9mm نصب مي شود. اين يعني شما مي توانيد فاصه کانوني دوربين را بين 4 تا 9 ميلي متر تغيير دهيد. توجه داشته باشيد که بازه لنز را حتم با توجه به زاويه ديد مناسب خود انتخاب کنيد. براي مثال اگر دوربيني با فاصله کانوني 4 ميليمتر را در يک اتاق کوچک نصب کنيد تنها مي توانيد تصوير يک محيط کوچک مثلا يک ميز را داشته باشيد.

لنزهاي وري فوکال به جز تنظيم زاويه ديد امکان تنظيم فوکوس نيز دارند. بايد توجه کنيد که پس از تغيير فاصله کانوني حتما بايد فوکوس دوربين را نيز تغيير دهيم.