ارخانجات کاغذ سازي به خمير کاغذ حاصل از چوب درختان نياز دارد ولي آيا واقعا تنها چوب است که مي تواند در توليد کاغذ کشور را ياري دهد؟
در صورت عدم استفاده از 6/1 ميليون تن باگاس بايد حدود يک ميليون و دويست و هفتاد هزار متر مکعب چوب مصرف شود که اين مقدار چوب معادل رويش سالانه 457 هزار هکتار جنگل است .
اين در حالي است که تخريب بي رويه درختان جنگلي به ويژه در مناطق شمالي کشور براي تهيه خمير کاغذ مي تواند اکوسيستم جنگلي اين مناطق کشور را در معرض آسيب جدي و حتي نابودي قرار دهد.

بازيافت کاغذ هاي باطله :
روزانه فقط در شهر تهران 450 تن کاغذ و مقواي ضايعاتي توسط مردم دور ريخته مي شود .
کاغذ بايد همواره جايگاه مجزايي در تفکيک زباله ها داشته باشد. در کنار توجه به صرفه جويي کاغذ بايد فرهنگي در بين مردم شکل بگيرد که در آن فرهنگ، مردم ضمن آشنايي با بحث بازيافت کاغذها، بدانند کاغذ ها تنها در صورتي که قابل نوشتن باشد، ارزشمند نيست و مي توان ضايعات آن را نيز دوباره طي مراحل بازيافتي مجددا به کاغذ، تبديل کرد .

ايمني در کار
ماشين آلات مورد استفاده در صنعت کاغذ، کارتن و واحدهاي تبديل کارتن در صورت رعايت نکردن موارد ايمني، عدم هوشياري و سهل انگاري اپراتور در حين کار با ماشين آلات بسيار خطرناک بوده و موجب بروز حوادث دلخراش و جبران ناپذير مي شود. از اين رو به تشريح موارد خطرساز و چگونگي جلوگيري از اين حوادث مي پردازيم.


آتش:
آتش سوزي يکي از مهم ترين حوادثي است که در کارخانجات کاغذ و کارتن به وقوع مي پيوندد. مواد اوليه اين صنعت چوب و کاغذ است و در محيط کارخانه ها پرزهاي قابل اشتعال به مقدار زياد وجود دارد. يکي از راه کارهاي جلوگيري از آتش سوزي، کنترل عوامل آتش زا مي باشد. يکي از مواردي که در برخي موارد موجب بروز آتش سوزي مي شود، استعمال دخانيات و ساير موارد مشابه آتش زا توسط پرسنل کارخانجات است. اين مورد در صورت تلاش مديران کارخانجات براي جلوگيري مطلق از استعمال سيگار در خفي و نقاط کور کارخانه که معمولا دور از دسترس و ديد مي باشد، نموده که اين مورد بسيار خطرناک تر و جدي تر، ايجاد حادثه مي کند. مديران بايد بدانند پرسنل سيگاري تحت هر شرايطي، دخانيات مصرف مي کنند و در صورت کنترل شديد آنان، علاوه بر کم شدن کيفيت کار و کارآيي، اين پرسنل با ورود به نقاط خطرناک، فاجعه هاي جبران ناپذيري را ايجاد مي کنند. براي جلوگيري از اين مساله بهتر است استعمال دخانيات در تمام نقاط کارخانه ممنوع بوده و محل مناسبي را براي آن در نظر گرفت. در اين صورت آتش سيگار در نقطه اي که قابل ديد بوده و دور از مواد قابل اشتعال محيط کارخانه است، خاموش شود.

در گام بعدي بايد عوامل احتمالي آتش زا را بررسي نموده و راه کار مناسبي براي آن اتخاذ نمود. به عنوان مثال برق نيز يکي از عوامل آتش زا است که با اتصالي و ايجاد جرقه موجب آتش سوزي مي گردد. اگر کابل هاي انتقال برق ضعيف تر از حد استاندارد باشند، در حين کار توانايي انتقال جريان را ندارند بنابراين محافظ ها داغ و ذوب شده و ايجاد جرقه و در نهايت آتش سوزي مي نمايند. در چنين مواردي با محاسبه شماره اندازه کابل هاي انتقال جريان الکتريکي و انتخاب کابل مناسب مي توان از آتش سوزي جلوگيري نمود. کابل ها بايد از محيط هاي عاري از حرارت، مواد قابل اشتعال و سوختني که فاقد لبه هاي تيز و برنده است، عبور کنند تا در صورت اتصالي و جرقه هاي الکتريکي، از احتمال آتش سوزي کاسته شود. در طراحي تابلوهاي برق و در مسيرهاي طولاني کابل از فيوزهاي استاندارد استفاده شود تا در مواقع اتصالي جريان به سرعت قطع گردد. مديران بايد به پرسنل مسئول ايمني و سرپرستان توليد آموزش داده تا در صورت اتصالي و اين گونه موارد خطر ساز جريان برق را از تابلوهاي اصلي قطع نمايند. اين عامل علاوه بر جلوگيري از آتش باعث مي شود مدارهاي الکتريکي و سيستم هاي الکترونيکي کارخانه از صدمه جدي مصون بمانند. براي پيش گيري از بروز حوادث خصوصا آتش سوزي بايد تمام مواردي که موجب مشتعل شدن مواد اوليه کارخانجات کاغذ و کارتن هستند را بررسي و کنترل نمود و مواد قابل اشتعال را در مجاورت عوامل آتش زا قرار نداد.

پس از بررسي عوامل آتش زا بايد موارد کنترل و مهار آتش در اختيار پرسنل کارخانه قرار گيرد و آموزش هاي لازم به آنان داده شود. اين آموزش ها بايد به گونه اي باشد که پرسنل در صورت مشاهده موارد خطرناک يکديگر را مطلع نمايند و عکس العمل آنان نيز مشخص باشد. ثانيه ها را نبايد براي مهار آتش سوزي از دست داد و در صورت مشاهده آتش هاي کوچک و بي اهميت، واکنش درست براي مهار آن انجام شود. پرسنل بايد توجيه شوند که تمام آتش سوزي هاي بزرگ دنيا داراي عوامل بسيار کوچکي بوده اند. اين عامل مي تواند يک ته سيگار روشن باشد. پس از خاموش شدن آتش هاي کوچک بايد تا چند ساعت هوشيار بود تا آتش دوباره شعله ور نگردد. کارخانجات پيشرفته از حسگرهاي الکترونيکي حساس به دود و آتش استفاده مي کنند تا ايمني کامل در انبارهاي کم رفت و آمد رعايت شود.

استفاده از کپسول هاي آتش نشاني مناسب با و نصب آنها در نقاط استراتژيک کارخانه مي تواند باعث بالا رفتن ضريب امنيت کارخانه گردد. البته لوله کشي آب و استفاده از باکس هاي آتش (fire box) که از يک منبع ذخيره آب تغذيه مي شوند، مي تواند گام موثري در کنترل حريق و سوانح احتمالي باشد. در برخي کارخانه ها از ماشين هاي تانکردار، براي جلوگيري از آتش سوزي هاي احتمالي استفاده مي شود. قرار دادن محصولات توليد شده در کارخانه هاي کاغذ و کارتن بايد به گونه اي باشد تا مسير تردد افراد و دسترسي آنان به فايرباکس و کپسول هاي آتش نشاني را مسدود نکند و در صورت بروز حوادث دسترسي به اين امکانات آسان باشد. با توجه به اين که نفرات بايد کارهاي جداگانه اي براي مهار سريع آتش انجام دهند، چيدمان محصولات اهميت زيادي دارد. آتش داراي 3 فاکتور اصلي است و سه ضلع مثلث را تشکيل مي دهد. براي مهار حريق بايد حداقل يکي از اين اضلاع را از آن گرفت. در صورت بروز آتش هاي بزرگ و عدم توانايي پرسنل در مهار آن، بايد به شرکت هاي مجاور اطلاع رساني نمود.

انجام مانورهاي مهار حريق در محيط خارج از کارخانه در بالا بردن آگاهي پرسنل در برخورد با حوادث احتمالي بسيار مفيد است.
پرسنل کارخانه بايد آگاهي کاملي از موارد ايمني داشته باشند و آموزش هاي لازم به صورت طبقه بندي شده و متناسب با مسوليت آنان، انجام شود. در اين موارد مي توان با هزينه هاي بسيار ناچيز از حوادث جاني و مالي بسيار بزرگ جلوگيري نمود.

کارتن سازي